ปัญหาที่ ๖ การกลับมา และไม่กลับมาเกิด(ปฏิสนธิคหณปัญหา)
พระเจ้ามิลินท์ตรัสตามว่า “ดูก่อนพระนาคเสน อันผู้ที่ตายไปแล้ว มีบ้างหรือไม่ที่จักไม่กลับมาเกิดอีก”
พระนาคเสนทูลตอบว่า “มี ขอถวายพระพร ผู้ที่จักกลับมาอีกก็มี ผู้ที่จักไม่กลับมาเกิดอีกก็มี”
ม: “คือใครกันเธอที่จักกลับมาเกิดอีก และจักไม่กลับมาอีก”
น: “ผู้ที่ยังมีกิเลสจักกลับมาเกิดอีก ผู้ที่สิ้นกิเลสแล้วจักไม่กลับมาอีก”
ม: “ก็ตัวเธอเล่า จักกลับมาเกิดอีก หรือว่าจักไม่กลับมาอีก”
น: “ขอถวายพระพร ถ้าอาตมภาพยังมีอุปาทาน (กิเลสที่ยังเป็นเชื้อ) อยู่ก็จักกลับมาเกิดอีก ถ้าไม่มีอุปาทานก็จักไม่กลับมา”
ม: “เธอฉลาดแก้ปัญหา”
จบปฏิสนธิคหณปัญหา
ปัญหาที่ ๗ เพราะอะไรจึงไม่กลับมาเกิดอีก (มนสิการปัญหา)
พระเจ้ามิลินท์ตรัสถามว่า “ดูก่อนพระนาคเสน ผู้ที่จักไม่กลับมาเกิดอีก เป็นเพราะมีการเข้าใจโดยตลอด (โยนิโสมนสิการ) มิใช่หรือ”
พระนาคเสนทูลตอบว่า “ขอถวายพระพร เป็นเพราะโยนิโสมนสิการ ด้วย เพราะปัญญาด้วย เพราะกุศลธรรมเหล่าอื่นด้วย”
ม: “โยนิโสมนสิการก็คือปัญญามิใช่หรือ”
น: “มิใช่อย่างนั้น ขอถวายพระพร โยนิโสมนสิการในที่นี้ได้แก่
ความนึกชอบ ส่วนปัญญาได้แก่ความรู้
ความต่างกันนี้พึงเห็นเช่นสัตว์เดียรัจฉาน มีแพะ, แกะ, โค, กระบือ เป็นต้น ย่อมนึกสิ่งที่ดีที่ชอบได้ แต่หารอบรู้เหตุผลแห่งความดีความชอบนั้นๆ ไม่”
จบมนสิการปัญหา
| 
