ปัญหาที่ ๒ เรื่องจำนวนปีที่บวช (วัสสปัญหา)
พระเจ้ามิลินท์ตรัสถามว่า “ดูก่อนพระนาคเสน เธอบวชได้กี่ปีมาแล้ว”
พระนาคเสนทูลตอบว่า “ขอถวายพระพรได้ ๗ ปีมาแล้ว”
ม: “อะไรเป็นจำนวน ๗ ตัวเธอหรือๆ ว่าการนับเป็นจำนวน ๗”
ก็ขณะนั้นเงาของพระเจ้ามิลินท์ฉายอยู่ที่พื้นดินและในหม้อน้ำ เมื่อมีพระราชดำรัสถามดังนั้น พระนาคเสนจึงทูลว่า “นั้นเงาพระองค์ ไปปรากฏอยู่ที่พื้นดินและที่หม้อน้ำ อาตมภาพขอทูลถามว่า พระองค์เป็นพระราชาหรือเงานั่นเป็นพระราชา”
ม: “ข้าพเจ้าสิเป็นราชา เงามิใช่ราชา ด้วยว่าเงานี้อาศัยตัวข้าพเจ้า จึงปรากฏขึ้น
น: “ขอถวายพระพร นี่ก็เป็นเช่นนั้นแล จำนวน ๗ ปี นี้มีขึ้นก็เพราะว่า นับแต่อาตมภาพบวชมาจนบัดนี้ วันคืนได้ล่วงไปเป็นจำนวนปีเท่านั้น”
ม: “เธอช่างฉลาดจริง ๆ”
จบวัสสปัญหา
ปัญหาที่ ๓ ถามลองปัญญา (ติกขปริญญาปัญหา)
พระเจ้ามิลินท์ตรัสถามว่า “ดูก่อนพระนาคเสน เธอบวชเพื่อประสงค์อะไร”
พระนาคเสนทูลตอบว่า “ขอถวายพระพร เพื่อประสงค์จะดับทุกข์ และประสงค์จะให้ เป็นประโยชน์สุขแก่คนทั่วไป”
ม: “ถ้ากระนั้น เธอจะยอมสละเวลาพูดกับข้าพเจ้าได้หรือไม่”
น: “ถ้าพระองค์ตรัสอย่างบัณฑิต อาตมภาพก็จักพูดด้วยได้ แต่ถ้าตรัสอย่างพระเจ้าแผ่นดิน อาตมภาพก็พูดด้วยไม่ได้”
ม: “บัณฑิตพูดกันอย่างไรเล่าเธอ”
น: “บัณฑิตพูดกัน ย่อมผูกเป็นปัญหาถามกันบ้าง แก้ปัญหากันบ้าง พูดขู่บ้าง ยอมรับบ้าง พูดแข่งกันบ้าง อีกฝ่ายกลับพูดแข่งบ้าง และย่อมไม่โกรธเพราะการพูดโต้เถียงกันนั้น ขอถวายพระพร บัณฑิตพูดกันอย่างนี้”
ม: “ก็พระเจ้าแผ่นดินพูดอย่างไรเล่าเธอ”
น: “ขอถวายพระพร พระเจ้าแผ่นดินเมื่อทรงออกความเห็นเรื่องใด
เรื่องหนึ่งอยู่ ผู้ใดทูลคัดค้านขึ้น ก็ลงพระราชอาชญาแก่ผู้นั้น พระเจ้าแผ่นดินทั้งหลายตรัสอย่างนี้”
ม: “ข้าพเจ้าจักพูดอย่างบัณฑิต จะไม่พูดอย่างพระเจ้าแผ่นดิน
ขอเธอจงพูดตามสบายเหมือนอย่างพูดกะสามเณร หรือคนรักษวัด
นั้นเถิด อย่าได้มีความเกรงกลัวเลย”
น: “ขอถวายพระพร เป็นพระมหากรุณาอย่างยิ่ง”
ม: “ข้าพเจ้าขออนุญาตซักถามเธอจะได้หรือไม่”
น: “ขอพระองค์จงตรัสถามเถิด”
ม: “ข้าพเจ้าได้ถามเธอแล้ว”
น: “อาตมภาพก็ได้ถวายวิสัชนาแล้ว”
ม: “เธอวิสัชนามาว่ากระไร”
น: “พระองค์ตรัสถามมาว่ากระไร”
ม: “เธอนี้สามารถจริง”
จบติกขปริญญาปัญหา
