เพื่อที่จะให้ล้อหมุนไปได้ แรง F จะกระทำตรงศูนย์กลางของล้อ มันมีความจำเป็นที่จะต้องรักษาความสมดุลต่อโมเมนต์ต้านทานการหมุนนี้ สามรถเขียนสมการของแรงได้ดังนี้
แรง = โมเมนต์/รัศมีประสิทธิผลของยาง = แรง ´รัศมี /รัศมีประสิทธิผลของยาง =แรง ´สัมประสิทธิ์ความต้านทานการหมุน
F = Tr/rd = Pa/rd = Pfr (2.3)
กำหนดให้ F = แรง
rd = รัศมีประสิทธิผลของยาง
fr = a/ rd = สัมประสิทธิ์ความต้านทานการหมุน
ด้วยวิธีนี้ โมเมนต์ต้านทานการหมุนสามารถแทนที่ โดยเทียบเท่ากับแรงกระทำตามแนวนอนบนศูนย์กลางของล้อในทิศทางตรงข้ามของการเคลื่อนที่ของล้อ แรงที่เทียบเท่านี้ เรียกว่า แรงต้านทานการหมุน ดูได้จากสมการด้านล่าง
Fr = Pfr (2.4)
กำหนดให้ Fr = แรงต้านทานการหมุน (N)
ตัวอย่างที่ 2.2 จงหาแรงของล้อหนึ่งข้างที่กระทำแล้วที่ส่งให้รถยนต์สามารถเคลื่อนที่ไปได้ โดยมีน้ำหนักรถที่ยางกระทำกับพื้นถนน 500 กิโลกรัม มีค่าสัมประสิทธิ์ความต้านทานการหมุนของล้อบนพื้นคอนกรีตเท่ากับ 0.013
รูปรถยนต์บนถนน
แนะนำเพื่อให้อ่านได้ต่อเนื่องให้ คลิกขวาเลือก Open link in new window
วิธีทำ จากโจทย์ให้มา แรงจากน้ำหนักรถ (P) = 500 kg = 500 ´ 9.81 = 4,905 N; สัมประสิทธิ์ความต้านทานการหมุนของล้อ (fr) = 0.013
ใช้สมการที่ 2.3 เพื่อหาแรงกระทำต่อรถยนต์ให้สามารถเคลื่อนที่ได้
F = Pfr
แทนค่าลงไปในสมการ
F = 4,905 N ´ 0.013
= 63.765 N
ดังนั้น แรงที่กระทำต่อล้อ 1 ข้าง จนรถยนต์เคลื่อนทีได้ เท่ากับ 63.765 นิวตัน ตอบ
แรง หรือภาระปกติ (P) กระทำตรงกลางของการหมุนของล้อ แต่เมื่อรถยนต์เคลื่อนที่ไปในถนนที่ลาดชัน แรงพี จะถูกแทนที่ด้วยส่วนประกอบของแรง ซึ่งตั้งฉากกับพื้นผิวถนน นั่นคือ
Fr = Pfr cos a (2.5)
กำหนดให้ a = มุมที่ลาดชันของถนน
สัมประสิทธิ์ความต้านทานการหมุน คือ การทำงานของวัสดุที่เป็นยาง, โครงสร้างยาง, อุณหภูมิยาง, ความดันลมในยาง, รูปร่างดอกยาง, ความขรุขระของถนน, วัสดุทำถนน และการมี หรือไม่มีน้ำบนถนน
รูปตัวอย่างรูปร่างดอกยาง
รูปผิวถนนที่เป็นยางมะตอย
ค่าปกติของสัมประสิทธิ์ความต้านทานการหมุนบนถนนต่าง ๆ ดูได้ในตารางที่ 2.1
สภาวะระหว่างยางกับพื้น
|
สัมประสิทธิ์ความต้านทานการหมุน
|
ยางรถยนต์บุคคลที่วิ่งบนถนนคอนกรีต หรือยางมะตอย
|
0.013
|
ยางที่วิ่งบนหินกรวด
|
0.02
|
วิ่งบนพื้นยาง
|
0.025
|
ถนนลูกรัง
|
0.05
|
วิ่งในสนาม
|
0.1 – 0.35
|
ยางรถบรรทุกที่วิ่งบนถนนคอนกรีต หรือยางมะตอย
|
0.006 – 0.01
|
ล้อที่วิ่งบนราง
|
0.001 – 0.002
|
ตารางที่ 2.1 สัมประสิทธิ์ความต้านทานการหมุน
เทคโนโลยีการออกแบบ และผลิตยางรถยนต์เมื่อไม่กี่ปีที่ผ่านมานี้ สามารถทำยางมีความประหยัดเชื้อเพลิงมากขึ้น มีการออกแบบยางให้มีความต้านทานต่อการหมุนที่ต่ำ ในรถยนต์สมัยใหม่ การออกแบบยางรถยนต์สามารถทำให้ ค่าสัมประสิทธิ์ความต้านทานการหมุน มีค่าน้อยกว่า 0.01
จากค่าในตารางที่ 2.1 ไม่ได้คำนึงถึงความเร็วของรถยนต์ที่วิ่ง ซึ่งขึ้นอยู่กับผลจากการทดลอง มีสูตรจากการทดลองจำนวนมากได้ถูกเสนอมาใช้ในการคิดคำนวณ ความต้านทานการหมุนบนพื้นผิวแข็ง ยกตัวอย่างเช่น ค่าสัมประสิทธิ์ความต้านทานการหมุนของรถโดยสารที่วิ่งบนถนนคอนกรีตอาจคำนวณได้จากสมการดังต่อไปนี้
fr = f0+ fs (V/100)2.5 (2.6)
กำหนดให้ V = ความเร็วของรถยนต์ (km/h)
f0, fs = ขึ้นอยู่กับความดันลมของยาง
ในการคำนวณประสิทธิภาพของรถยนต์ การที่จะพิจารณาค่าสัมประสิทธิ์ความต้านทานการหมุนจากความเร็วพิจารณาในเชิงเส้นมีความเพียงพอ โดยเฉพาะอย่างยิ่งนำความดันยางเข้ามาคิดด้วย สมการต่อไปนี้สามารถนำมาใช้กับรถโดยสารทั่วไปที่วิ่งบนถนนคอนกรีต
fr = 0.01(1 + V/100) (2.7)
สมการนี้สามารถทำนายค่าของ fr ด้วยความแม่นยำที่ยอมรับได้ โดยรถสามารถวิ่งได้ด้วยความเร็วสูงถึง 128 กิโลเมตร/ชั่วโมง
ข้อคิดดี ๆ ที่นำมาฝาก
“นี่คือวิธีที่จะรู้ว่า หน้าที่ของคุณบนโลกใบนี้จบสิ้นแล้วหรือยัง
: ถ้าคุณยังมีชีวิตอยู่ มันก็ยังไม่จบ”