4.3.2 การห้ามเลือด

รูปการห้ามเลือด

แนะนำเพื่อให้อ่านได้ต่อเนื่องให้ คลิกขวาเลือก Open link in new window

      ในสถานการณ์ที่ต้องรอด และไม่มีใครช่วยได้ คุณต้องสามารถทำการห้ามเลือดที่ไหลออกมากได้ทันที เพราะว่าในเวลาที่ไม่ปกติ จะไม่สามารถหาเลือดที่เสียไป เพื่อมาทดแทนเลือดในร่างกายได้ และอาจจะทำให้ผู้ป่วยเสียชีวิตได้ภายในไม่กี่นาที เลือดที่ไหลออกมาสู่ข้างนอก สามารถจำแนกได้ดังนี้ (ขึ้นอยู่กับแหล่งที่มาของมัน)

รูปหลอดเลือดแดง และหลอดเลือดดำ

รูปเส้นเลือดแดง เส้นเลือดดำ และเส้นเลือดฝอย

• หลอดเลือดแดง (Arterial) คือ หลอดเลือดที่ออกมาจากหัวใจ และไปหล่อเลี้ยงอวัยวะทุกส่วนของร่างกาย เมื่อเส้นเลือดถูกตัดจนเลือดไหลออกมา การไหลของเลือดจะสัมพันธ์กับการเต้นของหัวใจ (ปั๊มสูบเลือดออกมา) เพราะว่าหลอดเลือดแดงทำงานด้วยความดันสูง ซึ่งเมื่อเลือดไหลออกมา จะทำให้มนุษย์สามารถเสียเลือดอย่างมากได้ในเวลาสั้น ๆ เมื่อเกิดความเสียหายที่เส้นเลือดใหญ่ ดังนั้น เมื่อมีเลือดออกที่เส้นเลือดใหญ่ย่อมจะร้ายแรงกว่าจุดอื่น ถ้าไม่ห้ามเลือดทันที ก็อาจจะถึงแก่ชีวิตได้

• หลอดเลือดดำ (Venous) คือเลือดที่หลังจากไปหล่อเลี้ยงอวัยวะต่าง ๆ แล้ว ก็ไหลกลับไปที่หัวใจผ่านหลอดเลือดที่เรียกว่า เส้นเลือด (Veins) มีการไหลคงที่ของเลือดที่มีลักษณะสีแดงเข้ม, สีน้ำตาลแดง หรือเกือบดำ จากหลอดเลือดดำ ถ้าเกิดความเสียหายจนเกิดเลือดไหลที่หลอดเลือดดำ คุณจะสามารถมักจะควบคุมการไหลของหลอดเลือดดำได้ง่ายกว่าหลอดเลือดแดง

รูปตัวอย่างหลอดเลือดดำที่ขา

• เส้นเลือดฝอย หรือหลอดเลือดฝอย (Capillary) คือ เส้นเลือดจำนวนมากมายขนาดเล็ก ๆ ที่เชื่อมโยงกันกับหลอดเลือดแดง หลอดเลือดดำ ส่วนใหญ่ในอุบัติเหตุที่ไม่ร้ายแรง เลือดมักจะออกจากเส้นเลือดฝอยมากที่สุด เช่น เมื่อเกิดบาดแผล และแผลถลอก หลอดเลือดประเภทนี้ไม่ยากที่จะควบคุม

รูปแผลถลอก เลือดไหลจากเส้นเลือดฝอย

      คุณสามารถห้ามเลือดได้หลายวิธี คือ โดยการกดที่แผลได้โดยตรง ในทางอ้อมกดจุดที่เส้นเลือด, การยกให้สูง,  ใช้นิ้วกดปลายหลอดเลือด (Digital ligation) หรือใช้สายรัด

4.3.3 การกดแผลห้ามเลือดโดยตรง

      วิธีประสิทธิภาพสูงสุดเป็นการควบคุมเลือดออกสู่ภายนอก โดยใช้การกดโดยตรงที่แผล การกดนี้ต้องไม่เพียงแต่ให้เลือดหยุดไหลเท่านั้น แต่มันต้องกดให้นานพอที่จะทำให้แผลปิดผนึก (Seal off) ตรงผิวที่เกิดแผล

รูปการกดที่แผลโดยตรง

วิดีโอการกดที่แผลโดยตรง

      ถ้าเลือดยังออกต่อเนื่องหลังจากกดไปแล้ว 30 นาที ใช้ผ้าช่วยการกด การผ้านี้ประกอบไปด้วย ผ้าก๊อซที่หนา หรือวัสดุอื่น ๆ ที่เหมาะสมที่จะนำมาใช้กับแผล นำมาพันกับแผลให้แน่น ดูรูปด้านล่าง

รูปการใช้การกดด้วยผ้า

รูปวิธีการรัดกดที่แผลโดยตรงด้วยผ้าก๊อซ

ควรจะรัดให้แน่นพอสมควร แต่ก็ไม่ทำให้การไหลเวียนของเลือดไม่สามารถไปหล่อเลี้ยงอวัยวะนั้นได้ ขณะใช้ผ้ากด ถึงแม้ว่าจะมีเลือดไหลออกมาอยู่ ก็ยังไม่ควรเอามันออก หลังจากผ่านไป 1 หรือ 2 วัน ก็ค่อยเอาผ้าที่กดออก แล้วก็ทำการเปลี่ยนผ้าพันแผลใหม่

      ในสภาพแวดล้อมที่เลวร้ายต้องอยู่รอดอย่างยาวนาน ให้ทำการเปลี่ยนผ้าพันแผลทุกวัน และคอยดูแลอย่าให้ติดเชื้อ

ข้อคิดดี ๆ ที่นำมาฝาก

“สิ่งเดียวที่จะทำให้คนชั่วชนะก็คือ การที่คนดีนิ่งดูดาย ”