13.8 แผนภาพไอทีทางอุตสาหกรรม

      แผนภาพไอทีทางอุตสาหกรรม (Industrial I-T diagram) คล้ายกันกับแผนภาพไอทีพื้นฐานที่ได้อธิบายไว้แล้วในตอนต้น แต่ต่างกันตรงที่การลงข้อมูลรายละเอียดในแผนภาพเกี่ยวกับเหล็กกล้า ดูที่รูป

รูปแผนภาพไอทีอุตสาหกรรมของเหล็กกล้า เอไอเอสไอ 1095

แนะนำเพื่อให้อ่านได้ต่อเนื่องให้ คลิกขวาเลือก Open link in new window

แผนภาพไอทีอุตสาหกรรมจะมีสเกลเปรียบเทียบค่าความแข็งสำหรับเหล็กกล้าที่อยู่ในอาณาบริเวณต่างกัน ซึ่งจะอยู่ทางด้านขวาของแผนภาพ ส่วนค่าความแข็งที่ใช้อ่านทางด้านขวาจะได้อธิบายถึงรายละเอียดในหัวข้อท้าย ๆ ของบทนี้

      นอกจากนี้แผนภาพไอทีอุตสาหกรรมบางแผนภาพจะมีโค้งที่สาม ก็เพื่อใช้แยกความแตกต่างระหว่างเพิลไลต์หยาบ และเฟอร์ไรต์หยาบ ดูที่รูป

รูปแผนภาพไอทีอุตสาหกรรมของเหล็กกล้า 4140 มีโค้งที่สามที่แบ่งแยกเพิลไลต์หยาบออกจากเฟอร์ไรต์หยาบ

ส่วนบริเวณการเปลี่ยนแปลงอื่นๆ ในแผนภาพไอทียังคงมีความคล้ายคลึงกัน การนำแผนภาพไปอ่านก็จะเริ่มต้นจากบริเวณโครงสร้างออสเตนไนต์แล้วเปลี่ยนแปลงไปเป็นโครงสร้างอื่น ๆ

ตัวอย่างแผนภาพไอทีอุตสาหกรรมในเหล็กที่มีส่วนผสมต่าง ๆ ด้านล่าง     

รูปแผนภาพไอทีอุตสาหรรม เหล็กกล้าเอไอเอสไอ 52100

รูปแผนภาพไอทีอุตสาหกรรม

รูปแผนภาพไอที 52100

รูปแผนภาพไอทีอุตสาหกรรม เหล็กกล้าเอไอเอสไอ 5160

13.9 การเปรียบเทียบแผนภาพไอทีอุตสาหกรรม

      ซึ่งเป็นกรณีเปรียบเทียบความแตกต่างระหว่างแผนภาพไอทีอุตสาหกรรมกับแผนภาพไอทีอื่น ๆ จากรูป

รูปแผนภาพไอทีไดอะแกรม 1095

รูปแผนภาพไอทีอุตสาหกรรมของเหล็กกล้า 4140 มีโค้งที่สามที่แบ่งแยกเพิลไลต์หยาบออกจากเฟอร์ไรต์หยาบ

ในแผนภาพไอทีที่เป็นเหล็กกล้า เอไอเอสไอ 1095 แสดงให้เห็นถึงปลายจมูกของเส้นโค้งตัวซี ที่โค้งวิ่งเข้าสู่บริเวณออสเตนไนต์ และเข้าใกล้แกนที่บอกอุณหภูมิ (แกน y) มากกว่าปลายจมูกในแผนภาพไอทีที่เป็นเหล็กกล้า เอไอเอสไอ 4140

      จากความแตกต่างของรูปทั้งสองนี้หมายความว่า เหล็กกล้า 1095 สามารถทำการชุบแข็งไปเป็นโครงสร้างมาเทนไซต์ได้เร็วมากกว่า เหล็กกล้า 4140 ซึ่งเหล็กกล้าที่มีการผสมเจือธาตุหลายชนิด ส่งผลให้การชุบแข็งของเหล็กกล้า 4140 ไปสู่โครงสร้างมาเทนไซต์เกิดช้ากว่าเหล็กกล้า 1095

รูปแผนภาพไอทีอุตสาหกรรม ของเหล็กกล้า 1060 จากแผนภาพแสดงให้เห็นว่าโครงสร้างไม่สามารถเปลี่ยนแปลงไปเป็นมาเทนไซต์ได้ 100%

      เมื่อนำเหล็กกล้า 1060 ผ่านการชุบแข็งตามกราฟด้านบน จะไม่มีทางที่ได้เป็นมาเทนไซต์ 100% เพราะว่าในกราฟแผนภาพไม่มีช่องว่างเกิดขึ้นอยู่ระหว่างจมูกของเส้นโค้ง กับแกน y (อุณหภูมิ) ของแผนภาพ ดังนั้น จึงไม่มีเหตุการณ์ที่จะเป็นการชุบแข็งไปเป็นมาเทนไซต์ได้ 100% ทำให้ไม่สามารถใช้ได้กับ เหล็กกล้า เอไอเอสไอ 1060

รูปแผนภาพไอทีอุตสาหกรรม ของเหล็กกล้าซิลิกอน 9261

      รูปร่างเส้นโค้งตัวซี ของเหล็กกล้า เอไอเอสไอ 9261 จากกราฟแผนภาพด้านบน ลองพิจารณาความเปลี่ยนไปของเส้นโค้งเมื่อเทียบกับเหล็กกล้าประเภทอื่น ๆ บริเวณเส้นโค้งการเปลี่ยนแปลงในแผนภาพไอที ของเหล็กกล้าจะกินพื้นที่ในกราฟมากกว่าแบบอื่น กราฟในแบบนี้ของเหล็กกล้าผสมมักจะส่งผลถึงความแตกต่างที่อาจเกิดการเปลี่ยนแปลงของเหล็กกล้า

      แผนภาพไอทีอุตสาหกรรม ช่วยให้สามารถตัดสินใจที่จะเลือกใช้ชนิดของเหล็กกล้าสำหรับนำมาใช้งานให้เกิดประโยชน์สูงสุดในแต่ละชิ้นส่วนเครื่องกล โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อต้องการใช้งานเหล็กกล้าที่เป็นโครงสร้างมาเทนไซต์

รูปแผนภาพไอทีไดอะแกรม 1095

รูปแผนภาพไอทีอุตสาหกรรมของเหล็กกล้า 4140 มีโค้งที่สามที่แบ่งแยกเพิลไลต์หยาบออกจากเฟอร์ไรต์หยาบ

 (รูปซ้ำกับข้างบน)

      ยกตัวอย่าง ลองเปรียบเทียบเหล็กกล้าที่กล่าวมาแล้วข้างบนคือ เหล็กกล้า 1095 และ4140 โดยเทียบดูจากแผนภาพไอทีที่โค้งตัวซีทางด้านซ้าย ว่าอันไหนไกลจากแกนอุณหภูมิกว่ากัน เมื่อเทียบรูปกันแล้วจะพบว่าเหล็กกล้า 4140 มีระยะเส้นโค้งซีไกลกว่า เหล็กกล้า 1095 ทำให้เหล็กกล้า 4140 เวลาที่ใช้ชุบแข็งต้องใช้เวลานานกว่า แต่คุณภาพของเหล็กกล้าจะดีกว่าเพราะธาตุที่นำมาผสมเข้าไป

      เหล็กกล้าที่มีส่วนผสมของธาตุต่าง ๆ มาก ทำให้เกิดช่องว่างระหว่างโค้งซี ถึงขอบด้านซ้ายมีมาก เรียกระยะช่องว่างตรงนี้ว่า ห้องพักหายใจ (Breathing room)

ข้อคิดดี ๆ ที่นำมาฝาก

“ไม่มีใครฉลาด โดยปราศจากการได้รู้จักความโง่เขลามาก่อน

Nobody has Wisdom if he does not know the Dark”.
                                                                                     H.Hesse