ทั้งรูปแบบ และสถานะในทางคณิตศาสตร์ของกฎข้อที่สองของนิวตัน แสดงให้เห็นว่าความเร่งเกิดจาก แรงโดยรวม (Net force) SF ที่มากระทำบนวัตถุ
แรงโดยรวมที่กระทำบนวัตถุ คือปริมาณเวกเตอร์ที่เป็นผลรวมของแรงทั้งหมด ที่กระทำบนวัตถุ (ในบางครั้งเราสามารถเรียกแรงโดยรวมว่า แรงสุทธิ, แรงรวม (Total force), แรงผลลัพธ์ (Resultant force) หรือแรงไม่สมดุล (Unbalanced force) ก็ได้)
ในการแก้ปัญหาโดยใช้กฎข้อที่สองของนิวตัน มันมีความจำเป็นที่จะต้องกำหนดแรงโดยรวมที่กระทำต่อวัตถุให้ถูกต้อง มีแรงมากมายที่อาจกระทำต่อวัตถุ แต่ก็มีเพียงแรงเดียวที่ก่อให้วัตถุเกิดความเร่ง
สมการที่ 5.2 คือ การอธิบายในปริมาณเวกเตอร์ และด้วยเหตุนี้ สามารถที่จะนำไปเทียบการแตกแรงไปตามแนวแกนของส่วนประกอบสามแนวแกน ได้แก่
SFx=max SFy=may SFz=maz (5.3)
หน่วยเอสไอของแรง ก็คือ นิวตัน (N) แรงในหนึ่งนิวตัน นั่นก็คือ แรงที่ทำให้วัตถุมวล 1 กิโลกรัม (kg) เกิดการเคลื่อนที่ด้วยความเร่ง 1 เมตรต่อวินาทียกกำลังสอง (m/s2)
รูปความหมายของ หนึ่งนิวตัน
แนะนำเพื่อให้อ่านได้ต่อเนื่องให้ คลิกขวาเลือก Open link in new window
จากคำนิยามนี้ และกฎข้อที่สองของนิวตัน เราเห็นว่า นิวตัน สามารถอธิบายในรูปของหน่วยพื้นฐานที่นำมาประกอบเข้าด้วยกันของ มวล, ความ และเวลา นั่นก็คือ
1 N º 1kg . m/s2 (5.4)
ในระบบมาตรานิยมของสหรัฐอเมริกา (U.S. customary system) หน่วยของแรงก็คือ ปอนด์ (Pound: lb) แรงในหนึ่งปอนด์ นั่นก็คือ แรงที่ทำให้วัตถุมวล 1 สลัก (Slug) เกิดการเคลื่อนที่ด้วยความเร่ง 1 ฟุตต่อวินาทียกกำลังสอง (ft/s2)
1 lb º 1slug . ft/s2 (5.5)
ประมาณการอย่างง่ายว่า 1 N = ¼ lb
ตัวอย่างที่ 5.1 ความเร่งของลูกฮอกกี้
ลูกฮอกกี้ มีมวล 0.3 กิโลกรัม สไลด์ไปบนพื้นผิวไร้แรงเสียดทาน บนพื้นผิวน้ำแข็งที่ราบ นักฮอกกี้สองคนได้ตีลูกบอลพร้อมกัน จนเกิดแรงกระทำที่ลูกฮอกกี้ ดังรูปด้านล่าง
รูปการเล่นฮอกกี้น้ำแข็ง
รูปตัวอย่างที่ 5.1
กำหนดให้ แรง F1 มีขนาด 5 N และแรง F2 มีขนาด 8 N ให้คำนวณหาขนาด และทิศทางของลูกฮอกกี้ทั้งสองทิศทางที่ตี
วิธีทำ
กรอบความคิด: เนื่องจากเราสามารถคำนวณแรงโดยรวม และเราต้องการความเร่ง ปัญหานี้การจัดกรอบแนวคิดจะเป็นการแก้ปัญหาโดยการใช้กฏข้อที่สองของนิวตัน
การวิเคราะห์: หาส่วนประกอบของแรงโดยรวมกระทำบนลูกฮอกกี้ในทิศทางแนวแกนเอ็กซ์
SFx= F1x + F2x
= F1 cos (-20°) + F2 cos 60°
= (5 N)(0.940) + (8 N)(0.500) = 8.7 N ตอบ
หาส่วนประกอบของแรงโดยรวมกระทำบนลูกฮอกกี้ในทิศทางแนวแกนวาย
SFy= F1y + F2y
= F1 sin (-20°) + F2 sin 60°
= (5 N)(-0.342) + (8 N)(0.866) = 5.2 N ตอบ
ใช้กฎข้อที่สองของนิวตันในการหาความเร่งลูกฮอกกี้ของแต่ละส่วนตามแกน เอ็กซ์ และวาย
ความแร่งตามแนวแกนเอ็กซ์
ax =SFx /m
= 8.7 N / 0.3 kg = 29 m/s2 ตอบ
ความแร่งตามแนวแกนวาย
ay =SFy /m
= 5.2 N / 0.3 kg = 17 m/s2 ตอบ
รูปการแก้ปัญหาตัวอย่าง 5.1
หาทิศทางของความเร่งสัมพันธ์กับแกนเอ็กซ์
q = tan-1(ay/ax)
= tan-1(17/29) = 31°
ท้ายสุด: เวกเตอร์ในรูปฮอกกี้ด้านบน สามารถเพิ่มภาพเพื่อตรวจสอบคำตอบได้อย่างสมเหตุสมผล
เพราะว่าเวกเตอร์ความเร่งที่ไปตามแนวแกนของแรงลัพธ์ การวาดภาพแสดงให้เห็นเวกเตอร์แรงลัพธ์ที่จะช่วยเราในการตรวจสอบถึงคำตอบที่มีเหตุผล
ข้อคิดดี ๆ ที่นำมาฝาก
ร่วมน้อมรำลึกถึง คำพ่อสอน เพื่อใช้เป็นแนวทางในการดำเนินชีวิต
“ชาติบ้านเมืองประกอบด้วย นานาสถาบัน
อันเปรียบได้กับอวัยวะทั้งปวง
ที่ประกอบกันขึ้นเป็นชีวิตร่างกาย
ชีวิตร่างกายดำรงอยู่ได้
เพราะอวัยวะใหญ่น้อยทำงานเป็นปรกติพร้อมกันอย่างไร
ชาติบ้านเมืองก็ดำรงอยู่ได้เพราะสถาบันต่าง ๆ ตั้งมั่น
และปฏิบัติหน้าที่ของตนโดยพร้อมมูลอย่างนั้น”
พระบรมราโชวาทของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระราชทานแก่ทหารบก ทหารเรือ ทหารอากาศ ตำรวจ และอาสาสมัครพลเรือนในพิธีตรวจพลสวนสนาม ในงานพระราชพิธีรัชดาภิเษก ๘ มิถุนายน ๒๕๑๔
ขอน้อมส่งพระองค์สู่สวรรคาลัย
ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อมขอเดชะ