ปัญหาที่ ๖ อากาศ

      พระเจ้ามิลินท์ตรัสถามว่า “ดูก่อนพระนาคเสน ผู้ปฏิบัติต้องถือองค์ ๕ แห่งอากาศนั้น เป็นไฉน”

รูปท้องฟ้าอากาศ

      พระนาคเสนทูลตอบว่า “ขอถวายพระพร ธรรมดาอากาศ

      ๑. ใคร ๆ จะถือไว้ไม่ได้

      ๒. เป็นที่สัญจรแห่หมู่ฤษีมุนี และสกุณชาติทั้งหลาย

      ๓. เป็นฐานแห่งความสะดุ้ง

      ๔. ไม่มีที่สิ้นสุดไม่มีประมาณ

      ๕. เป็นที่ ๆ ไม่ติดไม่ข้อง

      ขอถวายพระพร ผู้ปฏิบัติพึงทรงคุณสมบัติเช่นเดียวกับอากาศนี้ คือพึงเป็นผู้

      ๑. อันกิเลสไม่พึงรัดรึงโดยประการทั้งปวง

      ๒. ปล่อยใจให้สัญจรไปในสังขารทั้งหลายโดยมนสิการว่า

ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา

      ๓. ต้องหวาดกลัวต่อการปฏิสนธิ

      ๔. ต้องมีศีลเรียบร้อยหมดจดไม่สิ้นสุด มีญาณแก่กล้าหาประมาณมิได้

      ๕. ไม่ติดไม่ข้องอยู่ในตระกูลในหมู่คณะในอิฏฐารมณ์ทั้งปวง

ดุจพุทธภาษิตที่ตรัสสอนพระราหุลว่า อากาศไม่ได้ตั้งอยู่เฉพาะในที่ไร ๆ ฉันใด จงเจริญภาวนาเสมอด้วยอากาศ ฉันนั้น

เพราะว่าเมื่อเจริญได้เช่นนั้น ผัสสะทั้งปวงย่อมครอบงำจิตไม่ได้”

      พระเจ้ามิลินท์ตรัสว่า “เธอฉลาดว่า”

ปัญหาที่ ๗ พระจันทร์

      พระเจ้ามิลินท์ตรัสถามว่า “ดูก่อนพระนาคเสน ผู้ปฏิบัติพึงถือองค์ ๕ แห่งพระจันทร์นั้น เป็นไฉน”

รูปพระจันทร์

      พระนาคเสนทูลตอบว่า “ขอถวายพระพร พระจันทร์

      ๑. ย่อมส่องแสงสว่างในศุกลปักษ์ขึ้นทุกที ๆ

      ๒. เป็นนักษัตรใหญ่ยิ่งอย่างหนึ่ง

      ๓. ย่อมฉายรัศมีในเวลากลางคืน

      ๔. มีวิมานเป็นธง

      ๕. ชาวโลกย่อมปรารถนาให้ส่องแสงฉายรัศมีอยู่เนืองนิตย์

      ขอถวายพระพร ผู้ปฏิบัติต้องทรงคุณสมบัติเช่นเดียวกับองค์แห่งพระจันทร์นี่แล คือ

      ๑. ต้องเจริญยิ่ง ๆ ขึ้นในกุศลธรรมทั้งหลาย

      ๒. ต้องมีฉันทะความพอใจ เป็นใหญ่เป็นประธาน

      ๓. ต้องเป็นผู้สงัดเงียบ

      ๔. ต้องเป็นผู้มีศีลเป็นธง

      ๕. เมื่อตระกูลเขาอาราธนาก็เข้าไปสู่ตระกูลตามปรารถนา

ดุจพุทธภาษิตในสังยุตตนิกายว่า ภิกษุทั้งหลายจงเข้าไปสู่ตระกูลเหมือนพระจันทร์ อย่าคะนองกายอย่าคะนองจิต เป็นคนใหม่ในตระกูลเป็นนิตย์”

      พระเจ้ามิลินท์ตรัสว่า “ชอบละ”