5.2.1.2 การไหลเวียนของโลหิต

      หัวใจ (Heart) และหลอดเลือด (Blood vessels) (เส้นเลือดแดง, เส้นเลือดดำ และเส้นเลือดฝอย) เลือดจะไหลเวียนผ่านเนื้อเยื่อในร่างกาย หัวใจถูกแบ่งการทำงานเป็นสองส่วน แต่ละส่วนจะทำหน้าที่ปั๊มสูบฉีดเลือด

รูปหัวใจ

แนะนำเพื่อให้อ่านได้ต่อเนื่องให้ คลิกขวาเลือก Open link in new window

วิดีโอแสดงการทำงานของหัวใจ

      ทางฝั่งด้านซ้ายมือ จะปั๊มเลือดที่มีออกซิเจน (เลือดแดง) ไปหล่อเลี้ยงอวัยวะต่าง ๆ ของร่างกาย โดยผ่านเส้นเลือดแดงไปยังเส้นเลือดฝอย ทำให้สารอาหาร และออกซิเจนจากเลือด ผ่านผนังของเส้นเลือดฝอยไปยังเซลล์

      ในขณะเดียวกัน ในทางฝั่งหัวใจด้านขวามือ เป็นเลือดที่มีของเสีย และคาร์บอนไดออกไซด์ ไหลเข้าสู่เส้นเลือดฝอย จากเส้นเลือดฝอยออกซิเจนของเลือดจะมีน้อย การเดินทางผ่านหลอดเลือดดำไปทางด้านขวาของหัวใจ และจากนั้นก็เข้าไปที่ปอดที่ซึ่งมันจะทำการฟอกขับก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ และดึงเอาออกซิเจนเข้าสู่เลือด

      เหตุที่ว่าในหลอดเลือดดำจะมีสีแดงเข้ม เพราะว่ามีปริมาณออกซิเจนต่ำ เลือดไม่ไหลผ่านหลอดเลือดดำในการพ่นออกไม่ผ่านเส้นเลือดแดง

1) การเต้นของหัวใจ (Heartbeat) หัวใจ มีหน้าที่ปั๊มให้เลือดมีแรงดันอย่างต่อเนื่อง ทำให้เกิดการไหลเวียนไปยังทุกส่วนของร่างกาย ภายในหัวใจจะมีเลือดไหลเวียนตลอด วงจรการไหลเวียน จะเกิดการหดตัว และการคลายตัว สลับกันไปที่เรียกว่าการเต้นของหัวใจ โดยปกติหัวใจอยู่ที่ 60 – 80 ครั้งต่อนาที

รูปหัวใจ

2) ชีพจร (Pulse) การเต้นของหัวใจทำให้เกิดการหด และขยายตัวเป็นจังหวะ แล้วมันก็จะส่งจังหวะนี้ไปยังหลอดเลือดแดง ถ้าเราลองเอานิ้วสัมผัสตรงบริเวณหลอดเลือดดูจะรู้สึกถึงการเต้นของหลอดเลือด วงจรการขยายตัว และหดตัวนี้สามารถรู้สึกได้ ตามจุดต่าง ๆ ของร่างกายสามารถตรวจสอบได้ และเรียกมันว่า ชีพจร

      ตัวอย่างของจุดที่สามารถตรวจจับชีพจรได้แก่ ข้างคอ หรือคาโรติด (Carotid), ขาหนีบ หรือกระดูกต้นขา (Femoral), ข้อมือ (Radial) และข้อเท้า หรือหลังแข้ง (Posterialtibial)

Ø จับชีพจรที่คอ หรือคาโรติด สามารถจับความรู้สึก สำหรับชีพจร ได้บริเวณด้านข้างคอของผู้ป่วยโดยเคล็ดลับก็คือวางสองนิ้ว (นิ้วชี้ กับนิ้วกลาง) ข้างคอในระดับลูกกระเดือกของเขา

รูปการจับชีพจรที่คอ

รูปวิดีโอการจับชีพจรที่คอ

Ø การจับชีพจรที่ขาหนีบ หรือกระดูกต้นขา ให้กดปลายนิ้วสองนิ้วไปยังตรงกลางของขาหนีบ ดูที่รูป

รูปตำแหน่งของการจับชีพจรที่ขาหนีบ

รูปการจับชีพจรที่ขาหนีบ

วิดีโอการจับชีพจรที่ขาหนีบ

Ø การจับชีพจรที่ข้อมือ ให้วางปลายนิ้วสองนิ้วไปยังข้อมือด้านติดกับหัวแม่โป้งของข้อมือ ดูที่รูป

รูปการจับชีพจรที่ข้อมือ

Ø การจับชีพจรที่ข้อเท้า โดยให้วางปลายนิ้วสองนิ้วที่ด้านของของข้อเท้า ดูรูป

รูปการจับชีพจรที่ข้อเท้า

วิดีโอการจับชีพจรที่ข้อเท้า

หมายเหตุ อย่าใช้นิ้วหัวแม่มือ ในการตรวจจับชีพจร เพราะว่าการจับดูชีพจรอาจเกิดความสับสนไม่แน่นอน

ข้อคิดดี ๆ ที่นำมาฝาก

“ถ้าชีวิต ไม่เจอบททดสอบแบบโหด ๆ

โอกาสโต แบบก้าวกระโดดก็ไม่มี”