18.7 วิธีการดั้งเดิม

การจุดไฟด้วยวิธีการแบบดั้งเดิม ที่ได้มาจากบรรพบุรุษของมนุษย์มีดังนี้

18.7.1 หินเหล็กไฟ

รูปอุปกรณ์ตัวอย่างหินเหล็กไฟ

แนะนำเพื่อให้อ่านได้ต่อเนื่องให้ คลิกขวาเลือก Open link in new window

      วิธีจุดประกายไฟโดยตรงเป็นวิธีที่ง่ายที่สุดของวิธีการแบบดั้งเดิม เพื่อที่นำไฟมาใช้งาน วิธี หินเหล็กไฟ (Flint and steel) ได้รับความน่าเชื่อถืออย่างมาก ตีหินเหล็กไฟตรงปลายขอบของหินให้แรง เหล็กที่นำมาใช้จะต้องมีส่วนประกอบของเหล็กกล้าคาร์บอน (ถ้าใช้เหล็กกล้าไร้สนิมจะไม่สามารถสร้างประกายไฟได้)

      วิธีการนี้จะใช้ร่วมกันสองมือในการทำให้เกิดประกายไฟ เมื่อเกิดประกายไฟแล้วนำไปใส่เชื้อไฟ และก็เป่าให้ไฟลุก ประกายไฟจะแพร่กระจาย และลุกเป็นกองไฟได้

รูปการใช้งานหินเหล็กไฟ

วิดีโอแสดงการใช้หินเหล็กไฟ 1

วิดีโอสอนการใช้หินเหล็กไฟ 2

18.7.2 ไฟจากการขัดสี

รูปไฟจากการขัดสี

      ไฟจากการขัดสี (Fire-plow) ดูที่รูปด้านบน เป็นการเสียดสีเพื่อให้เกิดการลุกไหม้ วิธีการนี้ ทำได้โดยการถูแท่งไม้เนื้อแข็งลงบนไม้เนื้ออ่อน ที่เซาะร่องในไม้อ่อนด้านล่าง และไม้ที่นำมาถู ต้องทำให้ปลายทู่ ทำการไถแท่งไม้กลับไปมาเพื่อให้ปลายด้านล่างที่เป็นไม้เนื้ออ่อน เกิดความร้อน ถูไปมา เพื่อให้เกิดการเสียดสีจนร้อนไม้เริ่มดำไฟก็เริ่มติด

รูปไฟจากการขัดสี

รูปไฟจากการขัดสี 2

วิดีโอไฟจากการขัดสีไม้

วิดีโอฉากการก่อไฟจากเรื่องคนหลุดโลก (Cast away)

18.7.3 ไฟจากการหมุนปั่น

      เทคนิคหนึ่งในการทำให้ไฟติดก็คือการใช้ คันศรและการปั่น (Bow and drill) ดูที่รูปอย่างง่ายด้านล่าง

รูปคันศร และปั่นแบบสว่าน

รูปส่วนประกอบวิธีการหมุนปั่น

รูปการใช้คันศรปั่นแท่งไม้เพื่อให้ติดไฟ

แต่คุณต้องใช้ความพยายามอย่างมาก และทำการปั่นให้เกิดไฟไปเรื่อย ๆ คุณจำเป็นที่จะต้องทำตามขั้นตอนดังนี้:

• ที่รองด้านบน (Socket) อาจจะใช้หิน,ไม้แข็ง หรือกระดูก ทำเป็นรอยบุ๋มด้านหนึ่ง ใช้ด้านบุ๋มกดแท่งไม้ป้องกันการเจ็บมือ และจะได้มีแรงกดเพื่อพร้อมทำการปั่น

• แท่งไม้ปั่น (Drill) ควรมีลักษณะตรง เป็นแท่งไม้เนื้อแข็ง มีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 2 เซนติเมตร และควรมีความยาว 25 เซนติเมตร ด้านบนกลม และด้านล่างควรทู่ (เพื่อให้มีพื้นที่รับแรงเสียดทานให้มากที่สุด)

• แผ่นไม้ทำไฟ (Fire board) ขนาดจะขึ้นอยู่กับคุณ ถ้าแนะนำควรที่จะเป็นแผ่นไม้เนื้ออ่อนหนาประมาณ 2.5 เซนติเมตร และกว้างประมาณ 10 เซนติเมตรจะดีกว่า ขุดแผ่นไม้ทำเป็นหลุมลึกประมาณ 2 เซนติเมตรจากขอบด้านหนึ่งของแผ่นไม้ส่วนด้านล่าง บากเป็นรูปตัววีไปจนถึงหลุม

• คันศร (Bow) ควรที่จะมีความยืดหยุ่น เป็นแท่งไม้สดสีเขียวเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 2.5 เซนติเมตร และมีสายเชือกยึดโยงหัวท้าย ชนิดของไม้ที่ทำไม่สำคัญ สายธนูสามารถทำจากเชือกอะไรก็ได้ โดยเชือกที่ยึดโยงทำเป็นคันศรจะต้องไม่หย่อน

รูปการหมุนขัดไฟ

วิดีโอการทำสร้างไฟจากการหมุนปั่น

   ในการใช้งานคันศร และแท่งไม้ปั่น อันดับแรก จัดเตรียมอุปกรณ์ดังที่กล่าวมา แล้ววางเชื้อไฟไว้ที่ใต้แผ่นไม้ที่ทำร่องตัววีด้านล่าง ใช้เท้ากดที่แผ่นไม้ พันสายเชือกรอบแท่งไม้ และวางแท่งไม้ในหลุมที่ทำไว้บนแผ่นไม้ วางที่รองด้านบนจับด้วยมือข้างหนึ่งที่ด้านบนของแท่งไม้ เพื่อจับให้อยู่ในตำแหน่งจากนั้นใช้แรงกดลงบนแท่งไม้ และทำท่าเหมือนกำลังเลื่อยคันศรกลับไปกลับมา

   ทันทีที่คุณมีการปั่นจนรู้สึกว่าปั่นได้ง่ายขึ้นแล้ว อาจจะเพิ่มแรงกดลงไปอีก และหมุนปั่นแท่งไม้ให้เร็วขึ้น ทำแบบนี้จะทำให้เกิดการเสียดสีจนเกิดผงฟืนสีดำและควันเริ่มเกิด มันก็พร้อมเกิดประกายไฟที่จะติดไฟ ให้เป่าผงฟืนสีดำจนมันเกิดการลุกไหม้

รูปวิธีการหมุนปั่นอีกวิธีแบบกดไม้คันศรขึ้นลง

รูปการปั่นแท่งไม้ที่ใช้มือปั่น

ข้อสังเกต วิธีการทำไฟแบบดั้งเดิมเป็นสิ่งที่ทำได้ยากพอสมควร จึงต้องลองทำการฝึกปฏิบัติเพื่อให้เกิดความแน่ใจว่าสามารถใช้งานได้จริง

การช่วยเหลือทางเทคนิค

• เป็นไปได้ให้ใช้ไม้แข็ง สำหรับทำเชื้อติดไฟ

• สะสมฟืน และวัสดุสำหรับให้สามารถจุดไฟไปได้ต่อเนื่องเรื่อย ๆ

• ใช้ไม้แห้งเสมอ

• ควรวางไม้ที่จะก่อไฟใกล้กองไฟเพื่อให้แห้ง

• สะสมไฟเพื่อเผาให้เป็นถ่าน ให้ลุกไหม้ตลอดคืน

• ทำคบไฟ ถ้าเป็นไปได้

• เมื่อไม่ใช้ไฟ หรือออกห่างจากค่ายพักควรจะดับ

• พยายามอย่าเลือกไม้ที่ตกบนพื้น มันอาจแห้งก็จริงแต่มันอาจเปื่อยจนไม่สามารถทำให้เกิดแรงเสียดทานได้ดีพอ

จบบทที่ 18

ข้อคิดดี ๆ ที่นำมาฝาก

“ถ้าเรา ทำความดี

เวลา จะพาคนดีเข้ามา”