ปัญหาที่ ๔ นา
พระเจ้ามิลินท์ตรัสถามว่า “ดูก่อนพระนาคเสน ผู้ปฏิบัติต้องถือองค์ ๕ แห่งนานั้น เป็นไฉน”
รูปท้องนา
พระนาคเสนทูลตอบว่า “ขอถวายพระพร ธรรมดานา
๑. ย่อมมีเหมืองสำหรับไขน้ำ
๒. มีคันเพื่อกั้นน้ำไว้เลี้ยงข้าวกล้า
๓. สมบูรณ์ด้วยรวงข้าวอันงอกงาม ทำให้เจ้าของเกิดความชื่นชมยินดี เหตุว่าพืชพันธุ์ที่หว่าน แม้น้ำน้อยก็เกิดผลมากมาย
ขอถวายพระพร ผู้ปฏิบัติต้องทำตนเช่นนั้นเหมือนกัน คือ
๑. ต้องเป็นผู้ถึงพร้อมด้วยเหมืองคือ สุจริตธรรมและข้อปฏิบัติน้อยใหญ่
๒. ต้องเป็นผู้คันคือความละอายบาป เพื่อป้องกันสามัญคุณไว้
๓. เป็นผู้ถึงพร้อมด้วยความหมั่นให้เกิดผลอันไพบูรย์แก่พวกทายกทายิกา ยังความร่าเริงให้เกิดขึ้น ถึงน้อยก็ได้ผลมาก
ดังเถรภาษิตที่พระอุบาลีกล่าวไว้ว่า อันพุทธบุตรย่อมเป็นเช่นเดียวกับนา มีความหมั่น ผลิตผลอันไพบูลย์ เหตุนี้จึงเป็นเนื้อนาอันเลิศ”
พระเจ้ามิลินท์ตรัสว่า “ชอบแล้ว”
ปัญหาที่ ๕ ยา
พระเจ้ามิลินท์ตรัสถามว่า “ดูก่อนพระนาคเสน ผู้ปฏิบัติต้องถือองค์ ๒ แห่งยานั้น เป็นไฉน”
รูปยา
พระนาคเสนทูลตอบว่า “ขอถวายพระพร ยา
๑. หนอนย่อมไม่มีอยู่ในนั้น
๒. ย่อมกำจัดพิษสัตว์กัดเป็นต้นได้
ขอถวายพระพร ผู้ปฏิบัติก็ต้องเป็นฉันนั้น คือ
๑. ต้องไม่ให้มีกิเลสสิงอยู่ในใจ
๒. ต้องกำจัดพิษคือราคะ โทสะ โมหะ มานะ ทิฐิเสีย
ดุจพุทธภาษิตว่า ผู้บำเพ็ญเพียรใคร่เห็นความจริงแห่งสังขารพึงเป็นเช่นยา เพราะยังพิษคือกิเลสให้พินาศ”
พระเจ้ามิลินท์ตรัสว่า “ชอบแล้ว”
<หน้าที่แล้ว สารบัญ หน้าต่อไป>
| 
