การใช้แรงแม่เหล็กสร้างไฟฟ้า เป็นที่นิยมในการผลิตกระแสไฟฟ้ามากที่สุดในปัจจุบัน หากเส้นลวดวิ่งผ่านสนามแม่เหล็ก แรงดันไฟฟ้าจะถูกสร้างขึ้นมา ตราบใดที่มีการเคลื่อนที่ระหว่างสนามแม่เหล็ก และตัวนำ อุปกรณ์พื้นฐานของหลักการนี้เรียกว่า เครื่องกำเนิดไฟฟ้า (Generator) ดูที่รูปด้านล่าง

รูปเครื่องกำเนิดไฟฟ้าที่ผลิตไฟฟ้าได้

แนะนำเพื่อให้อ่านได้ต่อเนื่องให้ คลิกขวาเลือก Open link in new window

เครื่องกำเนิดไฟฟ้าสามารถสร้างไฟฟ้ากระแสตรง หรือไฟฟ้ากระแสสลับก็ได้ ซึ่งจะขึ้นอยู่กับวิธีการพันขดลวด เมื่ออิเล็กตรอนไหลไปเพียงทิศทางเดียว กระแสไฟฟ้าที่เกิดขึ้นนี้เรียกกว่า ไฟฟ้ากระแสตรง (Direct Current: DC)

รูปไฟฟ้ากระแสตรง เกิดจากการที่อิเล็กตรอนไหลไปในทิศทางเดียว

รูปตัวอย่างวงจรกระแสตรงอย่างง่าย

หากว่าการเคลื่อนที่ของอิเล็กตรอนไหลในทิศทางหนึ่ง และก็มีการไหลไปเป็นทิศทางตรงกันข้าม เรียกว่า ไฟฟ้ากระแสสลับ (Alternating Current: AC)

รูปไฟฟ้ากระแสสลับ เกิดจากการที่อิเล็กตรอนไหลกลับไปกลับมา

รูปตัวอย่างวงจรไฟฟ้ากระแสสลับ

      เครื่องกำเนิดไฟฟ้าจะทำงานได้ จะต้องมีต้นกำลังที่จะทำหน้าที่ ขับเคลื่อนมัน ต้นกำลังมีมากมาย ซึ่งอาจจะมาจาก ไอน้ำ, พลังงานนิวเคลียร์, ถ่านหิน, น้ำ, ลม, เครื่องยนต์แก๊สโซลีน, ดีเซล ฯลฯ

รูปเครื่องกำเนิดไฟฟ้า และเครื่องยนต์เผาไหม้ภายใน

รูปโรงไฟฟ้าพลังงานนิวเคลียร์

ส่วนสัญลักษณ์สำหรับเครื่องกำเนิดไฟฟ้ากระแสสลับดูได้ที่รูป ด้านล่าง

รูปสัญลักษณ์สำหรับเครื่องกำเนิดไฟฟ้ากระแสสลับ

      ยังมีอีกวิธีที่ที่นิยมใช้กันมาก เป็นการสร้างพลังงานไฟฟ้ากระแสตรง ที่มีใช้งานให้เห็นทุกวันนี้ ก็คือ มีการใช้ เซลล์ (Cell) ที่ให้พลังงานไฟฟ้า ในตัวเซลล์มีโลหะที่แตกต่างกันสองอย่าง เช่น ทองแดง และสังกะสี แช่อยู่ในเกลือ, สารละลายกรด หรือด่าง โลหะที่ต่างกันเช่น ทองแดง และสังกะสี ทำหน้าที่เป็นแทงอิเล็กโทรด ที่สัมผัสกับสารอิเล็กโทรไลต์ เช่น เกลือ, กรด หรือแม้แต่ ด่าง

รูปการณ์ใช้เซลล์เป็นตัวกำเนิดพลังงาน จากโลหะต่างชนิดกันนำมาจุ่มลงในสารอิเล็กโทรไลต์

      สารอิเล็กโทรไลต์ จะทำหน้าที่ดึงอิเล็กตรอนอิสระจากอิเล็กโทรดทองแดง ปล่อยให้มันมีประจุบวก แท่งอิเล็กโทรดสังกะสีดึงดูอิเล็กตรอนอิสระในอิเล็กโทรไลต์ จึงมีประจุลบ

      หากมีการเชื่อมต่อเซลล์กันหลายเซลล์ ก็จะได้พลังงานไฟฟ้าที่เพิ่มขึ้น ซึ่งพลังงานไฟฟ้าจะอยู่ในรูปแบบอุปกรณ์เก็บ และจ่ายไฟฟ้ากระแสตรง ที่เรียกว่า แบตเตอร์รี่ (Battery) ส่วนสัญลักษณ์ของไฟฟ้ากระแสตรงดูที่รูปด้านล่าง

รูปสัญลักษณ์ของไฟฟ้ากระแสตรง

แสดงให้เห็นถึงสัญลักษณ์ของเซลล์ และแบตเตอรี่ มีเซลล์ และมีแบตเตอรี่อยู่หลายชนิดที่มีใช้กันทุกวันนี้ ดูที่รูปด้านล่าง

รูปตัวอย่างของแบตเตอรี่

ข้อคิดดี ๆ ที่นำมาฝาก

ร่วมน้อมรำลึกถึง คำพ่อสอน เพื่อใช้เป็นแนวทางในการดำเนินชีวิต

“หลักของคุณธรรม คือการคิดด้วยจิตใจที่เป็นกลาง

ก่อนจะพูดจะทำสิ่งไร จำเป็นต้องหยุดคิดเสียก่อน

เพื่อรวบรวมสติให้ตั้งมั่น และให้จิตสว่างแจ่มใส

ซึ่งเมื่อฝึกหัดจนคุ้นเคยชำนาญแล้ว จะกระทำได้คล่องแคล่ว

ช่วยให้สามารถแสดงความรู้ ความคิด ในเรื่องต่าง ๆ

ให้ผู้ฟังเข้าใจได้ง่าย ได้ชัด

ไม่ผิดทั้งหลักวิชา ทั้งหลักคุณธรรม”

พระบรมราโชวาทของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ๑๐ กรกฎาคม ๒๕๓๕ 

ขอน้อมส่งพระองค์สู่สวรรคาลัย

ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อมขอเดชะ

<หน้าที่แล้ว                                 สารบัญ                    หน้าต่อไป>