5. การดูดน้ำกลับคืนเขื่อน

รูปผังแสดงการเก็บน้ำคืนเขื่อน

แนะนำเพื่อให้อ่านได้ต่อเนื่องให้ คลิกขวาเลือก Open link in new window

รูปเขื่อนที่มีการดูดน้ำคืนเขื่อน

      ในโรงไฟฟ้าพลังน้ำนั้น น้ำจากเขื่อนจะไหลผ่านเข้าโรงผลิตกระแสไฟฟ้า และไหลออกไปสู่แม่น้ำลำคลองที่มีระดับต่ำกว่า

      เขื่อนสมัยแรกทีเดียวนั้น น้ำที่ไหลออกไปจะมีการสูญเสียน้ำไปเลย ไม่สามารถนำกลับคืนมาได้ดังเดิม ต้องรอให้ฝนตกลงมาใหม่  เขื่อนสมัยใหม่จึงได้มีการออกแบบ และสร้างส่วนประกอบของเขื่อนเพิ่มเติมเข้ามานอกเหนือไปจากที่กล่าวไว้ในหัวข้อที่แล้ว และเป็นส่วนประกอบที่สำคัญเสียด้วยนั่นก็คือ โรงดูดน้ำคืนเขื่อน (Pumped-storage plants) มีหน้าที่ปั๊มสูบน้ำไปใส่ไว้ในเขื่อนตามเดิม

      โรงไฟฟ้าที่เป็นกังหันฟรานซิส จะทำหน้าที่ทั้งปั๊มน้ำ และเครื่องกำเนิดกระแสไฟฟ้า ส่วนกังหันเพลตันจะมีส่วนที่เป็นโรงดูดน้ำคืนเขื่อนแยกต่างหาก ระดับน้ำของเขื่อนจะมีอยู่ 2 แหล่ง ได้แก่

รูปผังอย่างง่ายของการดูดน้ำคืนเขื่อน

      แหล่งเก็บน้ำด้านบน (Upper reservoir) ก็คือน้ำที่อยู่เหนือเขื่อนนั่นเอง เพื่อเก็บสะสมพลังงานไว้เพื่อไปหมุนกังหันผลิตกระแสไฟฟ้า

      แหล่งเก็บน้ำด้านล่าง (Lower reservoir) คือน้ำที่ไหลผ่านกังหันไปแล้วลงไปสู่ระดับที่ต่ำกว่าแหล่งเก็บน้ำด้านบน ในแหล่งเก็บด้านล่างนั้นก็เพื่อเตรียมที่จะดูดกลับ หรือปล่อยออกไปสู่แม่น้ำลำคลอง

รูปผังการทำงานของโรงงานดูดน้ำคืนเขื่อน

รูปภายนอกของกังหันฟรานซิสที่เป็นทั้งปั๊มน้ำเพื่อดูดน้ำคืนเขื่อนและเครื่องปั่นไฟ

      ในชั่วโมงที่ไม่ค่อยมีความต้องการใช้ไฟฟ้า (Off-peak hours) มักจะเป็นช่วงเวลากลางคืนหลังจากผู้คนส่วนมากได้นอนหลับพักผ่อนแล้ว

      หลักการพื้นฐานก็คือ ไฟฟ้าที่ผลิตได้จะนำมาปั่นปั๊มน้ำเพื่อดูดน้ำจากแหล่งเก็บน้ำด้านล่าง ดูดไปเก็บไว้ที่แหล่งเก็บน้ำด้านบนเขื่อนตามเดิม จะทำให้ตัวเขื่อนได้ระดับน้ำเพิ่มขึ้นมา แทนที่จะผลิตกระแสไฟฟ้าออกไปแบบเปล่าประโยชน์ โดยไม่ค่อยมีผู้ใช้งาน 

รูปท่อทางส่ง และดูดน้ำ

วิดีโอแสดงการทำงานของกังหันฟรานซิสที่กำลังดูดน้ำกลับคืนเขื่อน

ข้อคิดดี ๆ ที่นำมาฝาก

“ความสำเร็จของคน ไม่ได้เกิดจากสวรรค์
ไม่ได้เกิดจากโชคชะตา แต่เกิดจากการฝึกฝน
อย่างจริงจัง และสม่ำเสมอ”